Het is opmerkelijk: Martin Sommer is ‘op zoek naar nieuwe woorden’ in zijn column in de volkskrant van 2 juli. Marc Chavannes kopt dezelfde dag in de NRC ‘Nieuwe idealen zijn geboden – niet alleen voor CDA en PvdA.’ Twee columnisten die gelijktijdig de grote behoefte aan visie onderstrepen. Wat minder opmerkelijk is, is dat het, ook nu weer, bij een ‘roepen’ blijft. Ze scharen zich bij de grote groep prominente en minder prominente Nederlanders die de laatste jaren, herhaaldelijk een ‘oproep tot visie’ deden in allerlei media. Zelden wordt er een invulling aan gegeven. Meestal is het een constatering. De ‘leegte’ die daar op volgt begint langzaam pijnlijk te worden.
Kan die leegte nog ooit worden gevuld? Velen menen dat de politiek het antwoord moet geven. Maar zo simpel is die taak niet af te schuiven. Er is een fundamenteler probleem. Er is een gebrek aan verbeelding van de samenleving. Door stijgende welvaart hebben we de verbeelding van de samenleving afgeschaft. Politiek is techniek geworden, de samenleving geindividualiseerd en technocratisch. We hebben het ‘vermogen tot verbeelden’ verloren. Sommer stelt, ietwat berustend: “Probeer het idee ‘op zoek naar verloren binding’ concreet te maken en je komt niet verder dan het negatieve: houwen wat je hebt.” Kortom, het verbeelden van een ‘nieuwe gemeenschap, een bezield verband’ lijkt uitzichtloos. Dat SP en PVV, - het conservatieve links en rechts - groot zijn geworden is dus niet verwonderlijk. De traditionele volkspartijen hebben geen antwoord. Het nieuwe midden? D66 en Groen-links? Met zijn slotzin ‘Nog meer individualisme en vrolijk kosmopolitisme, gecombineerd met een groen paternalisme als uitdrukking van het nieuwe midden? Ik dacht het niet.”, laat Sommer ons achter in een gapend gat.
Onder dit gebrek gaat een onderstroming schuil, die bestaat uit minachting en afschuw van de verbeelding van de samenleving. De ideologieen zijn dood en afgeschreven. Het (politiek) realisme heerst. Ze neemt de verbeelding niet serieus. Alles wat meer is dan ‘peacemeal engeneering’ is naief en wordt gedachteloos opzij gezet. De enige verbeelding die nog serieus te nemen is, is de ‘politiek verantwoorde verbeelding’ uitgevoerd door wetenschappelijke instituten van politieke partijen. Chavannes ziet een ‘moedige poging’ in het project ‘Van Waarde’ van de Wiardi Beckmanstichting om nieuwe idealen te formuleren. Het CDA tracht haar idealen met ‘Waardevast’ opnieuw te verbeelden. In de publicatie ‘Ordening op Orde’ van de Mr Hans van Mierlo stichting schuift het sociaal-liberalimse van D66 lichtjes op richting overheid. Het blijft de vraag of deze door politieke waarden geclausuleerde verbeelding, de krachtige nieuwe ideeen zullen voortbrengen die nodig zijn om de samenleving uit het slop te trekken.
In deze blog wil ik uw verbeelding prikkelen. Wilt u kennisnemen van een nieuwe visie op samenleving en wereld? Zoekt u de grenzen van uw verbeelding? Wilt u uw vermogen tot verbeelding ‘testen’ dan kan ik ook mijn boek ‘de Relatiepartij’ aan bevelen. Het is niet te verkrijgen in winkel, maar alleen via internet op www.pumbo.nl\boek\relatiepartij.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten